Thuyết minh về cây bút chì – Bài số 1
Bút chì là một đồ dùng để viết hoặc vẽ trên giấy hoặc gỗ, thường có lõi bằng chất liệu than chì và các hợp chất của nó hoặc tương tự. Lõi làm bằng chì (graphite) và vỏ làm bằng gỗ hoặc giấy ép. Bút chì hiện đại còn có thêm loại bút chì bấm và bút chì nhiều mũi. Tên gọi bút chì có thể xuất phát từ loại bút có lõi chì (kim loại) mà người Roman cổ đại dùng để viết trên giấy papyrus.
Có hai loại bút chì: bút chì thường màu đen và bút chì màu có nhiều màu sắc. Bút chì đen thường được sử dụng để viết nháp hoặc tập viết còn bút chì màu được dùng trong hội họa, tô màu là chủ yếu. Ruột bút chì (loại thường) trong sản xuất công nghiệp thường được tạo ra bằng hỗn hợp than chì và đất sét mịn trộn với nước để tạo các sợi ruột chì dài. Các sợi ruột chì này được nhúng vào dầu hoặc sáp và đổ vào nửa phần vỏ bút có tạo rãnh. Sau đó, nửa phần vỏ bút còn lại được gắn lên trên và ép lại. Sau đó, cây chì dài này được sơn lại và cắt ra thành từng đoạn bút chì để bán. Độ cứng của bút chì tại Việt Nam sử dụng theo hệ thống phân loại độ cứng bút chì châu Âu hiện đại, trải từ 9H (cứng và nhạt nhất) đến 9B (mềm và đậm nhất). Tuy thang phân loại khá dài nhưng người ta
chỉ thường dùng loại từ 2H đến 5B mà thôi.
Năm 1945, nhà sản xuất loại bút chì bấm Eversharp đã hợp tác với Eberhard – Faber đăng ký kiểu dáng công nghiệp để bán ở thị trường Hoa Kỳ. Vào khoảng thời gian này, một nhà kinh doanh người Hoa Kỳ cũng thấy một chiếc bút chì Bíró được trưng bày tại Buenos Aires. Ông mua vài mẫu bút rồi quay về Hoa Kỳ, thành lập Công ty Reynolds International Pen để sản xuất bút với nhãn hiệu là Reynolds Rocket. Cuối năm 1945, công ty này chiếm lĩnh thị trường của Eversharp. Ngày 29 tháng 10 năm 1945, chiếc bút đầu tiên được bán tại khu trưng bày Gimbel, New York với giá mỗi chiếc là 12,50 Đôla Mỹ (bằng khoảng 130 Đôla Mỹ ngày nay). Đây là loại bút được biết đến rộng khắp tại Hoa Kỳ cho đến cuối thập niên 1950.
Ta còn nhớ đến những câu thơ vui nói về bút chì – người bạn thân của học sinh:
Thân em như cây viết chì
Suốt đời lao lực rồi thì cụt ngun
Chì tôi tiện dụng ân cần
Giúp đời vẽ, nháp chữ, hình thênh thang.
Thuyết minh về cây bút chì – Bài số 2
Bút chì là một đồ dùng để viết hoặc vẽ trên giấy hoặc gỗ, thường có lõi bằng chất liệu than chì và các hợp chất của nó hoặc tương tự.
Lõi làm bằng chì (graphite) và vỏ làm bằng gỗ hoặc giấy ép. Bút chì hiện đại còn có thêm loại bút chì bấm và bút chì nhiều mũi. Tên gọi bút chì có thể xuất phát từ loại bút có lõi chì (kim loại) mà người Roman cổ đại dùng để viết trên giấy papyrus.
Có hai loại bút chì: bút chì thường màu đen và bút chì màu có nhiều màu sắc. Bút chì đen thường được sử dụng để viết nháp hoặc tập viết còn bút chì màu được dùng trong hội họa, tô màu là chủ yếu.
Ruột bút chì (loại thường) trong sản xuất công nghiệp thường được tạo ra bằng hỗn hợp than chì và đất sét mịn trộn với nước để tạo các sợi ruột chì dài. Các sợi ruột chì này được nhúng vào dầu hoặc sáp và đổ vào nửa phần vỏ bút có tạo rãnh. Sau đó, nửa phần vỏ bút còn lại được gắn lên trên và ép lại. Sau đó, cây chì dài này được sơn lại và cắt ra thành từng đoạn bút chì để bán.
Độ cứng của bút chì tại Việt Nam sử dụng theo hệ thống phân loại độ cứng bút chì Châu Âu hiện đại, trải từ 9H (cứng và nhạt nhất) đến 9B (mềm và đậm nhất). Tuy thang phân loại khá dài nhưng người ta chỉ thường dùng loại từ 2H đến 5B mà thôi.
Năm 1945, nhà sản xuất loại bút chì bấm Eversharp đã hợp tác với Eberhard-Faber đăng ký kiểu dáng công nghiệp để bán ở thị trường Hoa Kỳ. Vào khoảng thời gian này, một nhà kinh doanh người Hoa Kỳ cũng thấy một chiếc bút chì Bíró được trưng bày tại Buenos Aires. Ông mua vài mẫu bút rồi quay về Hoa Kỳ, thành lập Công ty Reynolds International Pen để sản xuất bút với nhãn hiệu là Reynolds Rocket. Cuối năm 1945, công ty này chiếm lĩnh thị trường của Eversharp. Ngày 29 tháng 10, 1945, chiếc bút đầu tiên được bán tại khu trưng bày Gimbel, New York với giá mỗi chiếc là 12,50 Đôla Mỹ (bằng khoảng 130 Đôla Mỹ ngày nay). Đây là loại bút được biết đến rộng khắp tại Hoa Kỳ cho đến cuối thập niên 1950.
Thuyết minh về cây bút chì – Bài số 3
Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng có một thời gian gắn liền với cây bút chì gỗ có lớp sơn bóng mượt, ruột đen tuyền, nằm "ngoan ngoãn" trong hộp bút suốt thời đi học. Tuy nhiên, rất hiếm người biết chính xác bút chì được sản xuất như thế nào.
Ruột bút chì
Được gọi là bút chì nhưng ruột bút chì không phải làm bằng kim loại độc hại cho cơ thể này. Thực tế, ruột bút chì là một loại hình thù của carbon, mà ta hay gọi là than chì.
Than chì được người dân Dorowdale (Anh) phát hiện năm 1564 dưới một gốc cây đổ. Từ đó, người ta dùng than chì để đánh dấu và viết. Ngày nay, ruột bút chì là hỗn hợp bột than chì và đất sét được trộn ở nhiệt độ 800 độ C. Đây là phương pháp được nhà sáng chế người Pháp, Nicolas-Jacques Conté tìm ra. Tùy vào tỉ lệ giữa than chì và đất sét, ta sẽ có các loại ruột bút chì có độ cứng khác nhau.
Tuy vậy, ruột bút chì màu lại được làm từ sáp, màu bột và đất sét, không có thành phần than chì và cũng không cần phải nung ở nhiệt độ cao.
Thân bút chì:
Thân bút được làm bằng gỗ. Song theo các nhà sản xuất, không phải loại gỗ nào cũng được sử dụng vì nếu chọn gỗ từ thân cây mềm, bút chì sẽ rất dễ gãy. Còn nếu chọn gỗ quá cứng, người dùng sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc gọt bút. Hai loại gỗ dung hòa được các yếu tố trên là gỗ cây tuyết tùng và cây bách xù. Nếu muốn thân bút có mùi thơm đặc biệt (không có sự can thiệp của các hóa chất tạo mùi), nhà sản xuất còn sử dụng gỗ thông nữa đấy! Sản xuất bút chì.
Trước đây, người ta hay cuốn chỉ hoặc vải vào quanh lõi than chì để tạo thành lớp vỏ bên ngoài, thuận tiện cho việc sử dụng.
Người đầu tiên nghĩ ra cách cho ruột chì vào thanh gỗ rỗng là một thợ mộc người Ý. Sau này, người Anh tìm ra phương pháp sản xuất bút chì theo lối công nghiệp. Trước tiên, người ta sẽ rạch các rãnh nhỏ trên bề mặt tấm gỗ, đặt ruột chì vừa khít với những rãnh đó, rồi đặt tiếp lên trên một tấm gỗ đã phết hồ bên trong rồi ép chặt. Sau khi hồ khô, người ta cắt phiến gỗ có ruột chì bên trong ra, tạo thành các cây bút chì. Phương pháp này gọi là “Bánh sandwich bút chì” vẫn được áp dụng rộng rãi ngày nay. Nhà máy sản xuất bút chì đầu tiên trên thế giới nằm tại Nuremberg, Đức, chính thức bước vào sản xuất từ năm 1662. Với bề dày truyền thống trong việc sản xuất bút chì, ngày nay, bút chì Đức vẫn là một trong những loại bút chì uy tín nhất thế giới.
Đơn giản nhưng đầy quyền lực. Bút chì chính là một trong những đại diện cho sức mạnh của sự đơn giản.
Vào thập niên 1970, NASA đã chi hàng triệu USD để nghiên cứu một loại bút đặc biệt, giúp các phi hành gia có thể viết được trong tình trạng không trọng lực. Trong khi đó, người Liên Xô sử dụng phương pháp đơn giản hơn để đạt được mục đích là bút chì truyền thống. Không gì thuận tiện hơn bằng việc viết bằng bút chì. Cũng chính vì lí do này mà các nhà văn lớn đều thích sử dụng bút chì để ghi lại ý tưởng. Ernest Hemingway, tác giả của các tác phẩm nổi tiếng như "Giã từ vũ khí" hay "Ông già và biển cả"… rất thích dùng bút chì để phác họa ý tưởng cho các tiểu thuyết của mình. Nhà văn John Steinbeck mỗi ngày đều phải gọt 24 cây bút chì, phục vụ cho việc sáng tác của mình. Và tác phẩm "Phía đông vườn địa đàng" nổi tiếng của ông đã “ngốn” hết 300 chiếc. Danh họa Vincent van Gogh thì chỉ sử dụng bút chì hiệu Faber – Castell nổi tiếng vì "màu đen tuyệt đối" đầy mê hoặc của chúng.
Bút chì không chỉ được dùng để viết và vẽ. Với nghệ thuật sắp đặt, ngày nay, chính bản thân cây bút chì đã làm nên nghệ thuật. Thậm chí, vỏ gọt bút chì gọt ra cũng làm thành những hình ảnh làm say lòng người.
Vũ Hường tổng hợp
